ለፕሬዝዳንት ጆ ባይደን እውነትን መናገር: “የውጭ ጉዳይ ሚኒስትርዎ አንቶኒ ብሌንከን በኢትዮጵያ ላይ ያወጁትን የዲፕሎማሲ ጦርነት ያስቁሙ!” (ክፍል 1)
*** ይህ ፅሁፍ በእንግሊዘኛ ከፃፍኩት የተተረጎመ ነው። ለእንግሊዘኛው ፅሁፍ እዚህ ይጫኑ። የአማርኛ ፅሁፉን የትርጉም ጥያቄ ካለ እንግሊዘኛዉን ይመልከቱ። ***
የደራሲው ማስታወሻ-
ወደፊት የሚሆነውን የመተንበይ ችሎታ የለኝም፡፡ በእርግጥ ነቢይም አይደለሁም ፡፡ ግን በኢትዮጵያ ላይ ያሉኝ ትንበያዎች ሁሉ እስካሁን እውን ሆነው ታይተዋል!
እ.ኤ.አ. ታህሳስ 18 ቀን 2016 የትራምፕ አስተዳደር አፍሪካን እንዴት በፖሊሲ እንደሚይዝ ተንብዬ ነበር ፡፡ ከትራምፕ “በአፍሪካ ውስጥ ትክክለኛውን ነገር ለማድረግ” በፍፁም የሚጠበቅ ነገር እንደሌለ አውጀ ነበር ፡፡ ሀተታዬን በማጠናቅቅበት ወቅት “በመጭረሻ ትራምፕ አፍሪካን ዞር ብሎም አያያትም ብየ ነብር።
አፍሪካን ጎብኝቶ አያውቅም ምክንያቱም “ለመጸዳጃ (shit hole) አገሮች” ግድ የለውም ፡፡
ትራምፕ ኢትዮጵያን እንደ አንዳንድ “የሽንገላ” ኒዮኮሎኒያል አውራጃዎች አድርገዋታል ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2020 በዋሽንግተን በታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ (GERD) ዙሪያ በዋሽንግተን ንግግገር (“Washngton talks “)በተጠራው ስብሰባ ላይ ትረምፕ ኢትዮጵያን ለመሸጥ ሞክሮ ነበር ፡፡ ኢትዮጵያ ኣሻፈረኝ ስትል ትራምፕ በግሉ ትእዛዝ 300 ሚሊዮን ዶላር የሚያወጣ ልማት እርዳታ እንዲቆረጥ አዘዘ ፡፡ እና የ GERD ስምምነት ለመፈረም ፈቃደኛ ባለመሆኗ ኢትዮጵያን ለመቅጣት ሞክሮ ነበር። እስከነጭራሹ ያባይን ግድብ ግብፅን በቦምብ ታፈነዳዋለች አለ ወራዳው ትራምፕ ።
በታህሳስ 2016 የትራምፕን የአፍሪካን ፖሊሲ (ወይም ፖሊስ ኣልባነት) በትክክል ተንብየዋለሁ ብዬ አምናለሁ ፡፡
አሁንም የወደፊቱን የባይደን አስተዳደር በኢትዮጵያ ፖሊሲ ላይ ግምቶች ወደፊት ተከሰተው እንደሚያረጋግጡ አምናለሁ ፡፡
በመጪዎቹ ሀተታዎች (መጣጥፍ) ውስጥ በሚቀጥሉት አራት ዓመታት በባይደን አስተዳደር ፖሊሲ ላይ እጅግ በጣም ተስፋ አስቆራጭ ትንበያዬን እጋራለሁ ፡፡ ኢትዮጵያውያን ለሚመጣው ማናቸዉም ተግዳሮት መዘጋጀት አለባቸው ።
በባይደን አስተዳደር ውስጥ በቅርቡ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር የሆኑት አንቶኒ ብሊንከን ፣ የብሔራዊ ደህንነት ምክር አማካሪ ጄክ ሱሊቫን እና ከአስር ዓመታት በላይ የምገትክዋት አሁን የአገር ውስጥ ፖሊሲ ምክር ቤት ኃላፊ የሆነችው ሱዛን ራይስን ጨምሮ አንድ ቡድን በኢትዮጵያ ላይ ሴራ የሚሰራ አለ የሚል እምነት አለኝ ፡፡
እነዚህ “አስፈሪ የወሮበሎች የሴራ ቡድን” ኢትዮጵያን ለማጥፋት ረጃጅም ቢላዎቻቸውን እየሳሉ ነው።
የአሜሪካን የፖሊሲ በኢትዮጵያ ዘዋሪ የሆነችው በስወር የምታካሂደው የማይታየው እጅ የረጅም የሆነቸው የህወሃት ንግሥት ሱዛን ራይስ (Susan Rice ) ናት፡፡
ብሊንኬን ይናገራል ግን ቃላቱ የሱዛን ራይስ ነው ፡፡
ሱሊቫን ይናገራል ግን ቃላቱ የሱዛን ራይስ ነው ፡፡
ግራም ይሁን ቀኝ የሱዛን ራይስ አሻራዎችን በመላው የአሜሪካ ፖሊሲ በኢትዮጵያ ላይ እንደሚታተም ይታየኛል ።
ሱዛን ራይስ ወያኔን ወደ ስልጣን ለመመለስ ወደ ኋላ ወይም ወደ ፊት ጎንበስቀና ብላ ትሰራለች፡፡
“የሶስትዮሽ አስፈሪ ጋንግ” (“The Fearsome Gang of Threesome “) የኢትዮጵያን ጀርባ ለመስበር እና ኢትዮጵያውያንን እንዲንበረከኩ እና እንዲለምኑ የተቻላቸውን ሁሉ ያደርጋሉ ፡፡
በድፍረት ልተንብይ ።
ሴራው ተነስሶ ኣልቆዓል!
ብሊንኬን ፣ ሱሊቫን እና ሱዛን ራይስ በኢትዮጵያ ላይ ሃይለኛ ተጽኖ ለመጣል ቅድመ ሁኔታዎችን አስቀምጠዋል ፡፡
እቅዳቸው የኢትዮጵያን ጀርባ ለመስበር ነው። የአሜሪካን የእርዳታ አጠቃቀም ፣ ከዓለም ባንክ ሁለገብ ብድሮች ፣ በአሜሪካ ኢንቨስትመንቶች ላይ ገደቦችን ፣ ማዕቀቦችን በመጠቀም ኢትዮጵያን በጉልበቷ ማንበርከክ ነው ፡፡ እና ከአውሮፓ ህብረት ጋር በመሆን ከኢትዮጵያ ያአገር ውስጥ እና የውጭ ጠላቶች ጋር በመሆን ኢትዮጵያን ለማተራመስ እና የህወሃትን መመለስ የሚቻልበትን መንገድ ለማመቻቸት በስውር ይሰራሉ ፡፡
ግን ኣይሳካላቸዉም!
የኦባማ አስተዳደር በኢትዮጵያ ውስጥ የትግሬ ህዝብ ነፃ አውጪ ግንባር (ትህነግ) የጎሳ አፓርታይድ (apartheid) ስርዓትን ሲደግፍ ፣ ሲያጠናክር ለ 7 ዓመታት ያህል ዝም አልኩ። ኦባማ በቀኝ የታሪክ ጎን እንዲቆም እድሉን መስጠት እንዳለብኝ እራሴን አሳመንኩ ፡፡
እ.ኤ.አ. በ 2015 ኦባማ ወደ ኢትዮጵያ በመሄድ የህወሃትን መቶ በመቶ የምርጫ ድል “ዴሞክራሲያዊ ነው” ብሎ ሲያውጅ በተሳሳተ የታሪክ ጎን መቆሙን አረጋግጠጠ፡፡
በኢትዮጵያ እና አሜሪካ የወደፊቱ ግኑኝነት በባይደን አስተዳደር አስከፊ ሁኔታዎች ይፈጠራሉ የሚል ትንብታዊ ግምት አለኝ ።
ትንብታዊ ግምቶቼ አንዳንዶችን ልይሳደነገጡ ይችላሉ ። በጣም ሓይለኛ አነጋገር ነው የሚሉ ይኖራሉ ።
የጥፋት እና የጨለማ ነቢይ የሚሉኝ ይኖራሉ ፡፡
የቀድሞ ብሔራዊ ደህንነት አማካሪዋ ሱዛን ራይስ ልክ ሮም ስትቃጠል ኔሮ የተባለው ነጉስ ማሲንቆ እንደተጫወተችው ሱዛን ራይስ የ 2015 ምርጫው መቶ በመቶ ዴሞክራሲያዊ መሆኑን ስታዉጅ በመሳቅ ነበር ። በስዋ ሳቅ እርስ በእርስ ጦርነት ነበልባል ኢትዮጵያ ልትገባ ነበር።
በዚህ ኣነጋገሬና ኣስተያየቴ ብዙ ልተች እችላለሁ። ኣንባቢም ልደነግጥ ይችላል ።
የኢትዮጵያ ፊት ለፊት እውነቶችን የሚናገር ፣ አስደንጋጭ ትንበያዎችን የሚናገር ሰው ይበሉኝ ።
ለሚተቹኝ አንድ እና አንድ መልስ ብቻ አለኝ – እሱም ጥያቄ ነው ፡፡ ከዚህ በፊት በኢትዮጵያ ላይ ከነበሩት ትንበያዎቼ ውስጥ ስንት ተሳስተዋል?
እውነቱን ለመናገር ፣ እኔን ለመተቸት የሞራል መብት ያላቸው ላለፉት 15 ዓመታት በየቀኑ እና በየቀኑ ፣ በሳምንት እና በየሳምንቱ እና በየአመቱ እና ዓመቱ ስለ ኢትዮጵያ እየተከላከሉ በጫማዬ ውስጥ የሄዱ ብቻ ናቸው!
የሆነ ሆኖ ፣ በኢትዮጵያ ውስጥ በአለፉትም ሆነ በአሁኑ የአሜሪካ የውጭ ጉዳይ ፖሊሲዎች ላይ ለመከራከር በቂ መረጃ ያለው ማንኛውም ሰው ለክርክር ተፈታታኝነትን እንዲመጣ እጋብዛለሁ!
እውነታው ኃይል የሚፈራው ብቸኛው ነገር እውነት ነው ፡፡
ኃይል ሊቋቋመው የማይችለው አንድ ነገር የእውነት ኃይል ነው ፡፡
ለዚህ ነው እውነቱን ለሥልጣን መናገር ፣ ማስተማር እና መስበክ አስፈላጊ የሆነው!
በቅርቡ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር አንቶኒ ብሌንገን በኢትዮጵያ ላይ የዲፕሎማሲ ጦርነት ማወጅ
የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር የሆኑት አንቶኒ ብሌንኬን በሴኔቱ የሹመት ማረጋገጫ (confirmation hearing ) ሂደት ወቅት በቅርቡ ለሴናተር ክሪስ ኮኦን ጥያቄ የሚከተለውን ምላሽ ሰጡ-
“ሴንተር ኮንስ– አመሰግናለሁ… በርከት ያሉ ባልደረቦች ሩሲያን እና ናቫልኒን በአሰቃቂ ሁኔታ መያዙን እና የሰብአዊ መብቶችን ማራመድ እና ለዴሞክራሲ የሚደረገውን ትግል መደገፍ አስፈላጊነት ጠቅሰዋል ፡፡ እንደ ቬንዙዌላ ባሉ ውድቅ ባለ ሥልጣን አምባገነን ግዛቶች ውስጥም ይሁን በ ፑቲን ሩሲያ ውስጥ ይሁን በየትኛውም የዓለም ክፍል ቢሆን ለአፍሪካ ያለኝን ረዥም ጭንቀት ያውቃሉ – ሙሰቬኒ (Uganda) እንደገና ስልጣን ላይ በተረከቡበት ባሁኑ ጊዜ ጥልቅ የሆነ የተሳሳተ ምርጫ ነበር ፡፡ ለሰብአዊ መብቶች አለማክበር ፡፡ ሌሎች አሳሳቢ የሆኑ ሀገሮች አሉ-በኢትዮጵያ ውስጥ ፣ በትግራይ ክልል የተፈጠረው ሁከት; በሌላ በኩል በሱዳን ውስጥ በቅርቡ ወደ ዲሞክራሲ የሚያበረታታ ሽግግር በተካሄደበት ፡፡ እንደ ኡጋንዳ ያሉ ለዴሞክራሲ ያላቸውን ቁርጠኝነት ወደ ኋላ የሚመለሱትን እነዚያን ወደኋላ እየገፉ በሱዳን ያለውን ደካማ ሽግግር በተሻለ ለመደገፍ እንዴት አቅደዋል?
ብሌንኬን– ስለዚህ ፣ እነዚህ ችግሮች በሚፈጠሩበት ጊዜ AWOL (ከስራ ቦታ ኣለመገኝት በእኛ ጊዜ ግን ንቁ ንቁ ተሳትፎ (active engagement) የሚጀመር ይመስለኛል ፡፡ በኢትዮጵያ – ጥልቅ ሥጋት ያሎትን እጋራለሁ ፡፡ በኢትዮጵያ ውስጥ በትግራይ ሰዎች ላይ ፣ በኤርትራውያን ስደተኞች ላይ የተፈጸመውን ጭካኔ ጨምሮ በርካታ የተከናወኑ እርምጃዎችን በጥልቀት ተመልክተናል ፡፡ እኛ ፣ ይመስለኛል ፣ ወደ ክልሉ የበለጠ ሰፊ ተደራሽነት ፣ ተጠያቂነት ፣ ግጭትን የሚያስከትሉ ጉዳዮች እንዲወያዩ እና በክርክር በመወያየት ችግር መፍታት ጥረት ማድረግ ያስፈልገናል ፡፡ የግንኙነቶች መሰር መልሶ ማቋቋም ማየት አለብን ፡፡ እኛ በክልሉ የሰብዓዊ ዕርዳታ ማግኘት ያስፈልገናል ፡፡ እናም ፣ እኔ ደግሞ የሚያስጨንቀኝ የተጀመረው ችግር በመላው አፍሪካ ቀንድ አለመረጋጋትን የመፍጠር አቅም አለው ፡፡ ስለዚህ ፣ የአሜሪካን ዲፕሎማሲ ከዚህ ተግዳሮት ጋር ለመጋፈጥ ሙሉ በሙሉ የተሳተፈ ማድረግ እፈልጋለሁ…”
የቢልንከን አነጋገርን በሰክዋር ማጣፈጥ አይቻልም ። ደባብሶ ማለፍም አይቻልም።
በእኔ እይታ ብሊንኬን ለሴናተር ኮዮን በሰጠው መልስ ፣ በኢትዮጵያ ላይ የዲፕሎማሲ ጦርነት መግለጫ አወጣ ብዬ ነው የማምነው ፡፡
“ግብጽ ታላቁን የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ታፈነዳለች” የሚለው የደንባራ የትራምፕ ጉራ አነጋገር ዓይነት አይደለም ፡፡
የብሊንኬን መግለጫ ኢትዮጵያን ለማስፈራራት ፣ ጉልበተኛነትን ለማሳየት ኢትዮያን በዶዘር ገፍቶ ወደ አንድ ጥግ ለማስገባት የታሰበ ስሌት ፣ ቅድመ-መርሃግብር እና በጥሩ ሁኔታ የተቀናጀ መግለጫ ነው፡፡
ለእኔ የብሊንኬን መልስ ወደ አታካራ የሚያመለክት ነው ፡፡
ለእኔ የብሊንኬን ቃላቶች ለኢትዮጵያ የጦርነት መጀመሪያ ተኩሶች ናቸው ፡፡
ለእኔ ብልክከን በኢትዮጵያ ጀርባ ላይ ኢላማ ደግንዋል ብየ አምናለሁ ፡፡
ብሌንኬን ለሰነተር ኮዮን ጥያቄ በሰጠው ምላሽ የምረዳው “የኢትዮጵያ መሪዎች! የምንለውን ካላረጋችሁ ወዮላችሁ !” ነው።
ብሊንኬን ለሴኔተር ኮዮን የሰጠውን መልስ እስቲ እንመርምር-
“የሚጀምረው በእኛ ንቁ ተሳትፎ ነው (active engagement)”
በትክክል ብሊንኬን “በንቃት ተሳትፎ” ምን ማለት ነው?
የአሜሪካ የውጭ ፖሊሲ ተማሪዎች ያልሆኑት “ንቁ ተሳትፎ” የሚለውን ሐረግ እንደ ቀላል ሊወስዱት ይችላሉ።
ነገር ግን በአሜሪካ መንግስት ከሚከተለው አማራጭ የውጭ ፖሊሲ አቀራረቦች ጋር መሰረታዊ ትውውቅ ላለን ሰዎች “ንቁ ተሳትፎ” casus belli ን (ጦርነት ሺታ) ያሳያል ፡፡ የዲፕሎማሲ ጦርነት ማለት ነው!
በአሜሪካ የውጭ ፖሊሲ መዝገበ ቃላት ውስጥ የአሜሪካ የዉጭ ኣመራር ስልት ቢያንስ አራቱ መንገዶች አሉ 1) ዝምታ (appeasment) (ጦርነትን ወይም ሌላ ግጭትን ለማስወገድ አንድን ሀገር በድርድር ማስታረቅ ዝም ብሎ ማለፍ ); 2) መነጠል (isolation) አንድ ሀገር ወደ ህብረት እንዳይገባ ፣ የውጭ ኢኮኖሚ ቃል ኪዳኖች ፣ ዓለም አቀፍ ስምምነቶች እንዳይቋረጥ ማድረግ); 3) መያዝ (containment ) በቀዝቃዛው ጦርነት ዘመን እንደነበረው የጠላት መስፋፋትን ለማስቆም ወታደራዊ ስትራቴጂ) እና 4) ንቁ ተሳትፎ (active engagement ) አሉበት ፡፡
የሌሎች አገሮችን ባህሪ ለመለወጥ ከማዕቀቦች እና ቅጣቶች ይልቅ ማበረታቻዎችን እና ሽልማቶችን ለመጠቀም የፈለገውን የጆርጅ ቡሽ “ገንቢ ተሳትፎ” (constructive engagement) አካሄድ ለመቀልበስ “ንቁ ተሳትፎ” በክሊንተን አስተዳደር የተጀመረው የውጭ ፖሊሲ አቀራረብ ነው።
ክሊንተን “ንቁ ተሳትፎ” በተለይ እንደ ሰሜን ኮሪያ ሩሲያ ፣ ቻይና እና ቬትናም ላሉት ሀገሮች የተቀየሰ የዲፕሎማሲያዊ ስትራቴጂ ነበር ፡፡
ለምሳሌ ፣ በክሊንተን አስተዳደር active engagement በሰሜን ኮሪያ ውስጥ በተሳተፈበት ወቅት ለሰሜን ኮሪያ የነዳጅ ፣ የቀላል ውሃ የኑክሌር ኃይል ማመንጫዎች እና በመጨረሻም በሰሜን ኮሪያ የኑክሌር የጦር መሣሪያ መርሃግብር ውስጥ ለማቀዝቀዝ ምትክ የዲፕሎማሲ እና የኢኮኖሚ መደበኛነት ለመስጠት ተስማምተዉ ነበር ፡፡
ብሊንኬን ኢትዮጵያን ከሰሜን ኮሪያ ፣ ሩሲያ ፣ ቻይና እና ቬትናም ጋር በመመደቡ በጣም ተናድጃለሁ ።
እነዚህ አገሮች ያሜሪካ ዋና ጠላት የሚባሉ ናቸው።
ከሰሜን ኮሪያ ፣ ሩሲያ ፣ ቻይና እና ቬትናም በመቀጠል ኢትዮጵያ ያሜሪካ አምስተኛው የዓለም ጠላት ናት እንዴ?
ምን ጉድ ነው ጃል!
ደግሞም ብሊንኬን ኢትዮጵያን ከካሜሩን እና ከኡጋንዳ ጋር በመፈረጁ በጣም ተናድጃለሁ ፡፡
ካሜሩን ከ 1982 ጀምሮ በፖል ቢያ በአምባገነናዊ አገዛዝ ሥር የምትገኝ መካከለኛው አፍሪካ ሀገር ነች ፣ ይህ ማለት 39 ዓመታት ፣ ወደ አርባ አስርት ዓመታት ያህል አምባ ገነን የሚመራት አገር ናት !
ኡጋንዳ እ.ኤ.አ. ከ 1986 ጀምሮ በዩዌሪ ሙሴቬኒ በአምባገነናዊ አገዛዝ ስር ለሰላሳ አምስት ዓመት የምትገኝ የምስራቅ አፍሪካ ሀገር ነች ፣
ኢትዮጵያ ከኤፕሪል (April) 2 ቀን 2018 ጀምሮ በጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አሕመድ መሪነት ማለትም 2 ዓመት ከአስር ወር የምትመራ አገር ነች!
ጠ / ሚ ዐብይ በስልጣን ዘመናቸው የመጀመሪያ አመት የኖቤል የሰላም ሽልማት አሸነፉ!
ብሊንኬን ኢትዮጵያን ከሶስት መንትዮሽ የጥፋት የአፍሪካ ችግር ልጆች አንዷን ለመሳል ድፍረቱ ሊኖረው መቻሉ ኣስቆቶኛል ፡፡
ብሊንኬን በጥሩ ህሊና እና በቅን ልቦና ጠ / ሚንስትር አብይ አህመድን ከቢያ እና ከሙሴቬኒ ጋር እንዴት ያደባልቃል?
ከ 2006 ጀምሮ ኢትዮጵያ በአለም አቀፍ የሽብርተኝነት ጦርነት የአሜሪካ ጠንካራ ስትራቴጂካዊ አጋር ነች ፡፡
ከሰሜን ኮሪያ ፣ ከሩስያ ፣ ከቻይና እና ከቬትናም ጋር ተመሳሳይ በሆነ መንገድ በአሜሪካ ልዩ ትኩረት የሚሰጥ የአፍሪካ ችግር ያለባት አገር መቼ ሆነች ኢትይጵያ ?
“እነዚህ ችግሮች ሲፈጠሩ AWOL አለመሆን”
ብሊንኬን “እነዚህ ችግሮች ሲወጡ” የትራምፕ አስተዳደር AWOL (ግዴታዎቹን ጥሏል) ነበር ብሎ ከስዋል ፡፡
በትክክል “እነዚህ ችግሮች” በኢትዮጵያ ውስጥ ምንድናቸው?
እነሱም “ጭካኔዎች” ፣ “ተጠያቂነት” ፣ “ለሰብዓዊ ዕርዳታ ተደራሽነት መከልከል” እና “ክልሉን ማተራመስ” ይገኙበታል ፡፡
አፍሪካን “የዓይነ ምድር መጣያ ” ብሎ ትራምፕ የተናገረ ሰው (ትሩምፕ ሰው ከተባለ) ብዙም አስተያየት ኣልሰጥም ፡፡
የኮቪ -19 ፣ የነጭ የበላይነት ፣ የዘረኝነት ፣ የፆታ ስሜት ፣ የተንሰራፋ ሥራ አጥነት ፣ የጤና መድን ሽፋን መጥፋት ፣ የቤት እጦት ፣ ድህነት ፣ ወዘተ ችግሮች በአሜሪካን ሰውነት ላይ የፖለቲካ ቁስለት እና ህመም ሲከሰት የትራምፕ አስተዳደር በአሜሪካ ውስጥ AWOL ነበር ፡፡
እ.ኤ.አ. ከ1991-2018 ባለው ጊዜ ውስጥ በትግራይ ሕዝቦች ነፃ አውጪ ግንባር (ሕወሓት) አገዛዝ ወቅት “እነዚህ ችግሮች” የበዙ ቢሆንም ብሊንከን ኣልተቀሳቸዉም ፡፡
ወያኔ ኢትዮጵያ በሥልጣን ላይ በነበረበት ጊዜ አሜሪካ በእነዚህ ችግሮች ላይ ምን አደረገች?
ምንም ኣላረገችም!
“ተጠያቂነት” አሜሪካ ከ 2005 ምርጫ በኋላ በሺዎች የሚቆጠሩ ንፁሃን ዜጎችን ከጨፈጨፈ እና የአካል ጉዳት ካደረሰ በኋላ አሜሪካ የተጠያቂነት ጥያቄ ጠየቀች?
አሜሪካ እ.ኤ.አ. በ 2010 የፓርላማ መቀመጫዎችን 99.6 በመቶ አሸንፌያለሁ ካለ በኋላ የህወሃትን ተጠያቂነት ጠየቀች?
በ 2015 ምርጫ ወያኔ መቶ በመቶ አሸነፍኩ እያለ አሜሪካ ተጠያቂነትን ጠየቀች?
በአሜሪካ የውጭ ጉዳይ መስሪያ ቤት የአገር ውስጥ የሰባዊ መብቶች ዘገባዎች በሕወሃት አገዛዝ ዘመን ሲያወጣ ለአስርተ ዓመታት የዘለቁ ከባድ የሰብአዊ መብት ጥሰቶች ህትመቶችን ሲያወጣ አሜሪካ ተጠያቂነትን ኣንስታ ታውቃለች ?
ፈጽሞ !
እ.ኤ.አ. በ 2006 የአሜሪካ የውጭ ጉዳይ መስሪያ ቤት ሀገር በኢትዮጵያ ስላለው የሰብአዊ መብት አያያዝ ሪፖርቶች የሚከተለውን መዝግቧል ፡፡
“በጣም የቅርብ ጊዜ ምርጫ ወቅት ዜጎች መንግስታቸውን የመለወጥ መብታቸው ላይ ገደብ; በፀጥታ ኃይሎች ህገ-ወጥ ግድያ ፣ እና እስረኞች እና የተቃዋሚ ደጋፊዎች ላይ ድብደባ ፣ እንግልት; አስከፊ የእስር ቤት ሁኔታ; የዘፈቀደ እስር ፣ በተለይም የተቃዋሚ ፓርቲዎች ደጋፊ ወይም አባል ናቸው ተብለው የተጠረጠሩ; ያለ ክስ በሺዎች የሚቆጠሩ እስር እና ለረጅም ጊዜ ቅድመ ምርመራ የዜጎችን የግላዊነት መብቶች መጣስ እና የፍለጋ ማዘዣዎችን በተመለከተ ህጉን በተደጋጋሚ አለመከተል; በፕሬስ ነፃነት ላይ ገደቦች; መንግስትን የሚተቹ መጣጥፎችን በማተም ጋዜጠኞችን ማሰር እና ወከባ; የመሰብሰብ ነፃነት ገደቦች; የመደራጀት ነፃነት ገደቦች; በሴቶች ላይ የሚፈጸሙ ጥቃቶች እና የህብረተሰብ መድልዎ እና በልጆች ላይ በደል; የሴት ልጅ ግርዛት (FGM); ልጆችን ለኢኮኖሚ እና ለወሲባዊ ዓላማ መበዝበዝ; የሰዎች ዝውውር በአካል ጉዳተኞች እና በሃይማኖታዊ እና አናሳ አናሳዎች ላይ ማኅበረሰብ መድልዎ; እና በማህበር እንቅስቃሴዎች ውስጥ የመንግስት ጣልቃ ገብነት ፡፡” ብሎ ዘርዝሮታል ።”
የዚህ ዓይነት ረፖርቶች በየዓመቱ ያሜሪካን መንግስት እያተመ ግን አንድ እርምጃ ለመውሰድ ወይም ለመለወጥም ሆነ ለማሽሻል አልሞከረም።
ግን! ግን!
የ 2019 የአሜሪካ የውጭ ጉዳይ መስሪያ ቤት ሀገር ውስጥ በኢትዮጵያ ስላለው የሰብአዊ መብት አያያዝ ሪፖርቶች የሚከተሉትን ተመዝግቧል ፡፡
“በጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አስተዳደር በሕግ የበላይነት ላይ ከፍተኛ ትኩረት ተደርጓል ። ጠ /ሚ ዐብይ በሰብዓዊ መብቶች አያያዝ ላይ በርካታ አዎንታዊ ለውጦች አሳይተዋል ፡፡ መንግስት ያለፉት አስተዳደሮች በሀገር ክህደት የተከሰሱ የፖለቲካ እንቅስቃሴዎችን በወንጀል አካሂዷል ፣ የተቃዋሚ መሪዎችን ወደ ሀገር እንዲመለሱ እና የፖለቲካ እንቅስቃሴዎችን እንዲጀምሩ ጋብዘዋል ፣ ሰላማዊ ሰልፎችን ፈቅዷል ፣ አዳዲስ የፖለቲካ ፓርቲዎች እና የሚዲያ ተቋማት እንዲመሰረቱ እና ያለማቋረጥ እንዲሰሩ አስችሏል። በሺዎች የሚቆጠሩ የፖለቲካ እስረኞች ፈተዋል። አፋኝ ህጎችን ማረም ጀምረዋል። የተመረጡ የከፍተኛ አመራር አባላትን በሰብአዊ መብት ጥሰቶች ላይ ክስ ለመመስረት እርምጃዎችን የወሰደ ቢሆንም ሰፋ ባለ እርቅ ጥረቶቹ ለዝቅተኛ ደረጃ ባለስልጣናት የይቅርታ ፖሊሲን ወስኗል ፡፡ በፀጥታ ኃይሎች እና በሕዝቡ መካከል ያለውን ግንኙነት ለመለወጥ መንግሥት በአብይ ዘመን ወደ ተሻለ ተጠያቂነት አቅጣጫ አዎንታዊ እርምጃዎችን ወስዷል ፡፡ በነሐሴ ወር 2018 የፌደራል ጠቅላይ አቃቤ ህግ በቀድሞው የሶማሌ ክልል ፕሬዝዳንት አብዲ መሀመድ ኡመር እና በርካቶች ላይ ከወንጀል ሴራ እና ከትጥቅ አመፅ ጋር በተያያዘ የወንጀል ክስ አቅርቧል ፡፡ የፌደራል ጠቅላይ አቃቤ ህግ በጌታቸው አሰፋ ፣ ሺሻይ ልዑል እና አፅባሃ ጊዲ የተባሉ የቀድሞ የብሔራዊ መረጃ እና ደህንነት አገልግሎት (NISS) ባልሆኑ የሰብአዊ መብት ጥሰቶች እና ሙስና ጋር የተያያዙ ክሶችን መስረትዋል ፡፡ ፖሊስ በትግራይ ክልል የሚገኙትን ሰዎች ማግኘት ባለመቻሉ ተከሳሾቹ በሌሉበት ችሎቱ እንዲጀመር የፌዴራል ከፍተኛ ፍ / ቤት ሀምሌ 16 ቀን 2004 ዓ.ም. ኣዝዋል ።” ብሎ ኣትትዋል ።
ባሁኑ ጊዜ የኢትዮጵያ መንግስት የህግ የበላይነትን ለማስከበር ፣ የተጠያቂነት ተቋማዊ ለማድረግ እና በአሰቃቂ ድርጊቶች የተጠረጠሩ ተጠርጣሪዎችን ለህግ ለማቅረብ በሚያደርገው ጥረት አሜሪካ ምን አደረገች?
እሰየው !
ከሰሜን ኮሪያ ፣ ሩሲያ ፣ ቻይና እና ቬትናም ጋር በተመሳሳይ ደረጃ ኢትዮጵያን ከአሜሪካ ጠላትነት መደበች!
ወደ ኢትዮጵያ የወያኔ ግፍ እስቲ እያንዳንድዋን እንመልከት!
እ.ኤ.አ. በ 2016 በኢሬቻ በዓል ላይ ህወሃት በመቶዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ሲጨፈጭፍ አሜሪካ ምንም አልጨነቃትም ፣ ዝም አለች ምንም አላደረገችም ፡፡
ወያኔ እ.ኤ.አ. በ 2014 በአምቦ እና በሌሎች ዩኒቨርሲቲዎች በመቶዎች የሚቆጠሩ ተማሪዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፉ አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
ህወሃት በኦሮሚያ ክልል በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፍ እና እስር ቤት ሲያስገባ እና እ.ኤ.አ. ከ2018 እስከ 19 ድረስ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ሲያፈናቅል አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
ህወሃት በአማራ ክልል በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ለአስርተ ዓመታት ሲጨፈጭፍ እና ሲያስር ፣ አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
ህወሃት በሶማሌ ክልል በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፍ እና ሲያስር አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
በ 2018-19-19 ወያኔ በሲዳማ ክልል በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፍ እና ሲያስር ፣ አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
ሕወሃት እ.ኤ.አ. በ 2018 – 20 ውስጥ በአፋር ክልል በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፍ እና ሲያስር ፣ አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም፡፡
እ.ኤ.አ. በ2018-20 ውስጥ በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በቤንሻንጉል እና በወለጋ በጅምላ ጭፍጨፋ ሲፈጽም እና ሲታሰር አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
ወያኔ እ.ኤ.አ. በ 2004 በጋምቤላ ክልል በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፍ እና ሲያሰር ፣ አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
እ.ኤ.አ. የ 2005 ምርጫን ተከትሎ ህወሃት በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፍና ሲያስር ፣ አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
ወያኔ በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን በጅምላ ሲጨፈጭፍ እና ሲያሰር በወያኔ እና ጉራ ፈርዳ ደጋግሞ ሲጨፈጭፍ አሜሪካ ምንም እንደማትጨነቅ ገልፃ ዝም አለች። ምንም አላደረገችም ፡፡
እነሆ!
ሕወሃት በሰሜን እዝ ላይ ጥቃት በመሰንዘር በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግሥት ላይ ጦርነት ሲያወጅ በመቶዎች የሚቆጠሩ የኢትዮጵያ ብሔራዊ የመከላከያ ኃይል ወታደሮችን እና በሺዎች የሚቆጠሩ ሲቪሎችን ሲጨፈጭቅ ብላይኬን እና ሱዛን ራይስ “የደም እልቂት!” እያሉ ይጮኻሉ ፡፡
ብሌንኬን እና ሱዛን ራይስ ከህወሃት ጋር “ውይይት” እንዲደረግላቸው ይማጸናሉ ፡፡
ብሌንኬን እና ሱዛን ራይስ ከወያኔ ጋር “ውይይት” እንዲደረግ ይጠይቃሉ ፡፡
ይህን ነው “የአሜሪካ ዲፕሎክርሲ” (diplocrisy ) ወይም ፣ ያሜሪካ ዲፕሎማሲያዊ ኣጭበርባርነት እያልኩ ለረጅም ጊዜ የተናገርኩት ግብዝነት ያልኩት ፡፡
“ስለ ኢትዮጵያ ያለዎትን ጥልቅ ሥጋት እጋራለሁ ”
የብሊንኬን “ጥልቅ አሳሳቢ ጉዳዮች” ከሴኔተር ኮዮን ጋር ምን ያጋራሉ?
የብልንከን ስምንቱን “ጥልቅ አሳሳቢ ጉዳዮች” ልቁጥር-
1) ሙታንን በማስነሳት እና የተቀበረውን ህወሓትን ከኢትዮጵያ መንግስት ጋር በ “ውይይት” ውስጥ ኣስገቦ ወደ ስልጣን መመለስ ፡፡
2) በትግራይ ዉስጥ የኢትዮጵያ ብሄራዊ መከላከያ ሰራዊት እና ሌሎችም ጎን ለጎን በሚዋጉ ሰዎች ላይ ፈፀሙ እየተባለ “ጭካኔ የተሞላበት” ትረካ እንዴት መፍጠር እና ማሰራጨት እንደሚቻል ፡፡
3) በትግራይ ውስጥ በኤርትራውያን ስደተኞች ላይ በኢትዮጵያ ብሄራዊ መከላከያ ሰራዊት እና በሌሎች ጎን ለጎን በሚታገሉ ሰዎች ላይ ፈፀሙ እየተባለ “ጭካኔ የተሞላበት” ትረካ እንዴት መፍጠር እና ማሰራጨት እንደሚቻል ፡፡
4) ወደ ትግራይ ክልል “የበለጠ ትራንስፖርት ጉዞ ” ፡፡
5) በትግራይ ውስጥ “የግንኙነት መልሶ ማቋቋም” ፡፡
6) የሰብአዊ ዕርዳታ ለመስጠት ወደ ትግራይ ክልል መድረስ ፡፡
7) “የትግራይ ክልል አለመረጋጋት” ህወሃት ስለሞተ እና ስለጠፋ ነው።
8) ከላይ የተጠቀሱትን ሁሉ ለማሳካት የአሜሪካን ዲፕሎማሲ በወያኔ አገልግሎት ውስጥ መሳተፍ።
ውሻውን ጅራቱ ኣንቀሳቀሰው ይላሉ ነጭች! (Tail wagging the dog)
ብሌንኬን ስለ “ኢትዮጵያ” ይናገራል ነገር ግን የእሱ አሳሳቢ ጉዳዮች የትግራይ ጉዳይ ብቻ ነው ፡፡
ብሊንኬን ስለ “ኢትዮጵያ” ይናገራል ለእርሱ ግን እውነተኛው ኢትዮጵያ ትግራይ ናት ፡፡
ብሊንኬን ስለ ኢትዮጵያ መንግስት ይናገራል ፣ ግን ለእሱ እውነተኛ መንግስት ህወሃት ነው ፡፡
የብሌንኬን ችግር ሱዛን ራይስ የመገበችዉን የዉሸት ፕሮፓጋንዳ ዋጥ አድርጎ በየመድረኩ መትፋት ነው ፡፡
እንድያው ለነገሩ !
አሜሪካ በሰሜን እዝ ላይ ጥቃት በመሰንዘር በሺዎች የሚቆጠሩ የኢትዮጵያ ፌዴራል ወታደሮችን በጅምላ ሲጨፈጭፍና አካለ ጎደሎ ሲያደርግ አሜሪካ ምን ስጋት አሳየች?
ሕወሃት የኢትዮጵያን ህገ-መንግስት በግልፅ የጣሰ የክልል ምርጫ ሲያካሂድ አሜሪካ ምን ትኩረት ሰጠች ?
ከሴፕቴምበር 3 ቀን 2020 በኋላ ህወሃት በኢትዮጵያ ውስጥ መንግስት እንደሌለ ባወጀበት ወቅት አሜሪካ ምን ስጋት አሳየች?
ምንም! ምንም! ምንም !
በአሜሪካ የፖሊሲ ላይ ሱሳን ራይስ ሾፌርዋ ናት እንጂ ብሊንኬን ወይም ሱሊቫን አይደሉም ፡፡
ሱዛን ራይስ በኢትዮጵያ ፖሊሲ ላይ ብላይኬንን እና ሱሊቫንን እንዳሻንጉሊት (puppet ) የምትመራው እመቤት ነች!
“በትግራይ ህዝብ ላይም ሆነ በኤርትራ ስደተኞች ላይ የተፈጸሙ ጭካኔዎችን ጨምሮ በርካታ ጥልቅ እና ጥልቅ እርምጃዎችን ተመልክተናል ፡፡”
ለነገሩ የእነዚህ “ጭካኔዎች” ወንጀለኛ ማን ነው?
በብልንከን አስተያየት በእርግጥ የኢትዮጵያ መንግሥት የወንጀሉ ተጠያቂ ነው ፡፡
እውነታው ግን ይህ ሊነገር የማይችል ግፍ የፈጸሙት ተጠያቂዎች የብሊንኬን እና የሱዛን ራይስ ውድዎች ህወሃት ነው ፡፡
ብሊንኬን በጅምላ ክሱ እና በኢትዮጵያ መንግስት ላይ በማወገዙ እንኳን ገለልተኛ ለመምሰል እንክዋን አልሞከረም ፡፡
ብሊንኬን በሕወሓት የተፈጸመውን ግዙፍ የዘር ማጥፋት ወንጀል በኖቬምበር 12 ቀን 2020 በሰነድ አምነስቲ ኢንተርናሽናል ዘገባ ላይ ሙሉ በሙሉ ችላ ብሏል ፡፡
አምነስቲ ኢንተርናሽናል ለህዝባዊ ግድያው ተጠያቂው የትግራይ ህዝብ ነፃ አውጪ ግንባር (ህወሃት) ታማኝ ኃይሎች መሆናቸውን ከገለፁት ምስክሮች ጋር ተነጋግሯል ፣ ምናልባትም ከፌደራል ወታደሮች ሽንፈት ከደረሰባቸው በኋላ ይመስላል ፡፡
እ.ኤ.አ. ታህሳስ 1 ቀን 2020 (እ.ኤ.አ.) ሂዩማን ራይትስ ወች እንዲህ ሲል ዘግቧል “በማይ ካድራ ከተማ በርካታ ስደተኞች የተገደሉ ፣ ወይም በቢላዎች ፣ በጩቤዎች እና በመጥረቢያ የተጨፈጨፉ በመቶዎች የሚቆጠሩ አስከሬኖችን ማየታቸውን ሪፖርት አድርገዋል ፡፡ የጎሳ አማራዎች ግን የትግራይ ተወላጆችም ጨምሮ ። ”
ለብሊንኬን ፣ ለራይስና እና ለሱሊቫን የማይመች እውነት ላውራ- “የኢትዮጵያውያን ሕይወት ማዳን ያስፈለጋል የህወሃት ብቻ አይደለም! (Ethiopian lives matter not just TPLF lives )”
“እኛ እንደማስበው ወደ ክልሉ እጅግ የላቀ ተደራሽነት ማየት አለብን ”
በትክክል ብሊንኬን “ወደ ክልሉ እጅግ የላቀ መዳረሻ (access ) ያስፈልገናል” ሲል ምን ማለቱ ነው?
የትግራይ ክልል በሁከት ብቻ የተጠመቀው በህወሃት በወሰደው አመፅ ብቻ ነው።
የኢትዮጵያ መንግሥት አሜሪካ ወይም ሌላ ማንኛውም መንግሥት ተቋሞውቸው ( institutions) በማመፅ ኃይል ጥቃት ሲሰነዘርባቸው ምን ያረጋሉ ?
የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ማወጅ እና ህገ መንግስታዊ ስርዓቱን ለማስጠበቅ ተገቢውን እርምጃ መውሰድ ፡፡
የነጭ የበላይነት አራማጆች የካፒቶልን (ኮንግረስ ) በአካል ሲወረሩ የፌደራል መንግስት ህገ መንግስታዊ ስርዓቱን ለማስከበር 25 ሺህ ብሄራዊ ወታደሮችን በመጥራት ዋሽንግተን ዲሲን ዘግቶ እስከአሁንም በከፊል ተዘግቷል ፡፡
ብሊንኬን “የበለጠ መዳረሻ” ሲል ይሸፍጣል ፡፡
ብላይከን በትግራይ መሬት ላይ ለሚሆነው ነገር ፍላጎት ካለው የሚፈልገውን ሁሉ በእጁ አለው ፡፡
በአሜሪካ በደርዘን የሚቆጠሩ የስለላ ሳተላይቶች አሏት ከ 10 ሴንቲ ሜትር (4 ኢንች) በታች የሆኑ ነገሮችን የመለየት እና የማጉላት ችሎታ ያላቸው የኢንፍራሬድ ዳሳሾች ዘመናዊ በሆነ የኤሌክትሮ-ኦፕቲካል ሃርድዌር አማካኝነት ኃይለኛ ውሳኔዎችን ያገኙ ሲሆን ይህም የአንድ ግማሽ መጠን ያነሰ አማካይ የሞባይል ስልክ እና በፕላኔቷ ላይ በማንኛውም ቦታ ማንኛውንም የሞባይል ስልክ ግንኙነት መጥለፍ የምያስችል የተክኖሎጂ መሳሪያዎች አላቸው።
ብሌንኬን ለእውነቱ ፍላጎት ካለው የሳተላይት ምስሎችን “ጭካኔዎችን” እና በትግራይ ክልል በኢትዮጵያ መንግስት ተፈጽመዋል የተባሉ ሌሎች ወንጀሎችን ሁሉ መግለጥ ይችላል ፡፡
በርግጥ ብላይከን ፣ ራይስ እና ሱሊቫን የሳተላይት ምስሎችን የኢትዮጵያ መንግስት አሰቃቂ ድርጊቶች ቢኖሯቸው ኖሮ በእርግጠኝነት ያወጡታል።
“በግጭቱ የተፈጠሩ ጉዳዮች በእውነቱ እንዲወያዩ እና በክርክር እንዲካፈሉ ውይይት ለማድረግ በቦታው መጀመሪያ ውይይት ማድረግ ”
በብሌንኬን ፣ በሱሊቫን እና በራይስ መካከል ያለው ተደጋጋሚ ቃል (mantra ) “ውይይት” እና “ንግግር ” ሆኗል ፡፡ አሁን ብሊንኬን ሙግት እነግጠም ብልዋል ፡፡
ብሌንኬን “ለግጭቱ መንስኤ የሆኑት ጉዳዮች መወያየት እንዲችሉ ውይይት ያድርጉ” ይላል ፡፡
ብሊንኬን ትንሽ ነካ ያረገዋል እንዴ ?
“ግጭቱን ያስነሳው” አንድ እና አንድ ጉዳይ ብቻ ነው-የህወሃት በፌደራል ሰሜን እዝ ጣቢያ ላይ ያደረሰው ጥቃት እና በጦር ሰፈሩ በሺዎች የሚቆጠሩ ወታደሮችን በጅምላ መጨፍጨፍ ፣ ማሰቃየት እና እንግልት በማድረጉ ነው ፡፡
ይህንን አመፅ ከፈፀመ ከወያኔ ጋር ምን ዓይነት “ውይይት” ወይም “ንግግር” ሊካሄድ ይችላል?
ፕሬዝዳንት አብራሃም ሊንከን እ.ኤ.አ. በ 1861 በፎርት ሰምነር የጦር ምሽግ ላይ ጥቃት እንዲሰነዝሩ ካዘዙት ከሃዲዎች አመራሮች ጋር “ውይይት” እና “ንግግር” አካሂደዋልን?
ከ 9/11 ጥቃቶች በኋላ አሜሪካ ከአልቃይዳ ጋር ውይይት እና ንግግር አካሂዳለች?
አሜሪካ ጥር 6 ቀን 2021 ካፒቶልን ካጠቁ የነጭ የበላይነት አሸባሪዎች ጋር ውይይትና ንግግር እያደረገች ነው?
በሰሜን እዝ ጣቢያ ላይ ወያኔ ያደረገው ነገር ያሜሪካ ርስ በርስ ጦርነት ጊዜ ከሃዲዎች (confederates ) ወይም አልቃይዳ በአሜሪካ ካደረጉት የተለየ አይደለም ፡፡
እንድያው ለነገሩ !
ብሌንኬን እውነት “ውይይት” ይደረግ ማለቱ ነው?
አንድ ሰው ከሞቱት ጋር ሊያደርገው የሚችለው የሙታን ንገግር (seance ) የሚባለው ብቻ ነው ።
ወያኔ ሞቷል! ተቀብሮዋል ።
ምናልባት ሱዛን ራይስ ከሞቱት ወያኔዎች ጋር አንድ ስብሰባ (seance ) ማካሄድ ትችላለች?
እኔ ግን በብሌቀን “ክርክር” ሓሳብ እስማማለሁ። ጠብን በማስወገድ አምናለሁ ፡፡
ክርክርና ሙግት እንደምወድ መናዘዝ አለብኝ ፡፡ በሕግ ፍርድ ቤት ፡፡ በዓለም ፍርድ ቤት እና በአሜሪካ የሕዝብ አስተያየት ፍርድ ቤት ፡፡
ክርክር የጠበቃ የጦር ሜዳ ነው ፡፡ በህግ የበላይነት መርሆ ጥርስ ድረስ ታጥቆ የመልካም የህዝቦችን ልብ እና አእምሮ ለማሸነፍ በፍትህ የትግል ሜዳ ክርክር ማካሄድ ተገቢ ነው።
አሁን እጃቸውን የሰጡ የህወሃት መሪዎች በፍርድ ቤት ክርክር ላይ ይገኛሉ ፡፡
የህወሃት መሪዎች የተለያዩ ክሶች ተመስርቶባቸዋል ። በፍርድ ቤት ክርክር መከላከያ ማቅረብ ይችላሉ እናም የተሟላ የፍትህ መጠን እንዲሰጣቸው ለማረጋገጥ በንቃት እቆማለሁ ፡፡
“የግንኙነት እድሳት ማየት አለብን”
ብሊንኬን “የግንኙነት ተሃድሶ ማየት ያስፈልጋል” ይላል ፡፡
ግን በትግራይ ውስጥ ሕዉሓት የግንኙነት መሠረተ ልማት ስላወደሙት ምንም አይልም ፡፡
የፌደራል ወታደሮችን እንቅስቃሴ ለማዘግየት እና ለማደናቀፍ ተስፋ በማድረግ ወደኋላ ሲያፈገፍግ ህወሃት ድልድዮችን ፣ መንገዶችን እና የግንኙነት መስመሮችን አፍርሷል ፡፡ ስለነዚህ ውነጀሎች ብልንከን አይናገርም !
ይሁንና ልዩ ልዩ ተግዳሮቶች ቢኖሩም ፣ በተለያዩ የትግራይ አካባቢዎች ስልክ እና ኢንተርኔት ተመልሰዋል ፡፡
ብሊንከን በትግራይ ውስጥ የኮሙዩኒኬሽን መሠረተ ልማት የተፋጠነ ጥገና እንዲደረግለት ከፈለገ ወደ 300 ሚሊዮን የሚጠጋ ዕርዳታ የተያዘዉን ለኢትዮጵያ መለቀቅ ይችላል ፡፡
“በክልሉ የሰብዓዊ ዕርዳታ ማግኘት ያስፈልገናል”
ብላይከን “በክልሉ የሰብዓዊ ዕርዳታ ማግኘት ያስፈልገናል” ይላል ፡፡
ሰብዓዊ ዕርዳታው በትግራይ ውስጥ ተርበዋል የተባሉ ኢትዮጵያዊያንን ለመርዳት ነው ፡፡
የትግራይ ክልል ሕወሃት በሰሜን እዝ ላይ ባጠቃው ማግስት ህዳር 4 ቀን 2020 በአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ውስጥ ትገኛለች ፡፡
ብሌንኬን ቢያንስ ለኢትዮጵያ ሉዓላዊነት የከንፈሮችን አገልግሎት (lip service – ሽርደዳ) እንደሚሰጥ ማስመሰል እንክዋን አልቻለም ፡፡
እ.ኤ.አ. ጥር 13 ቀን 2021 የተባበሩት መንግስታት ቃል አቀባይ እስቴፋን ዱጃሪክ ለጋዜጠኞች ተናግረዋል ፡፡ በፀጥታም ሆነ በቢሮክራሲያዊ መዘግየት ምክንያት የተሟላ እና ደህንነቱ የተጠበቀ ፣ ወደ ትግራይ መዳረሻ ባለመኖሩ የሰብአዊ ዕርዳታ እገዳው እንደቀጠለ ነው ፡፡
እ.ኤ.አ. ጥር 21 ቀን 2021 የኢትዮጵያ ብሄራዊ የአደጋ ሥጋት ሥራ አመራር ኮሚሽን “በትግራይ ክልል በሕግ እና የማስፈጸሚያ ሥራ የተጎዱ 700 ሺሕ ተጨማሪ ችግረኞችን ጨምሮ 2.5 ሚሊዮን ዜጎችን ለመርዳት የሚያስችል በቂ ዝግጅት ተደርጓል” ሲል ዘግቧል ፡፡
ግን ! ግን!
ስለ ሰብአዊ ዕርዳታ ማውራት እዚህ በአሜሪካ ውስጥ ያስፈልገናል ፡፡
በአሜሪካ የቅርብ ጊዜ ቆጠራ ቢሮ ዘገባ መሠረት “ወደ 29 ሚሊዮን ገደማ የሚሆኑ አዋቂዎች – ወደ 14 ከመቶው የጎልማሳው ህዝብ – ባለፈው ወር ቤተሰቦቻቸው በቀደሙት ሰባት ቀናት ውስጥ አንዳንድ ጊዜ ወይም ብዙ ጊዜ የሚበሉት እንደሌላቸው ተናግረዋል ፡፡ በጥቁሮች ፣ በላቲኖዎች እና ልጆች ባሏቸው ቤተሰቦች መካከል እንኳን ይበልጣል ፡፡ ” በሚሊዮን የሚቆጠሩ አሜሪካውያን ሥራ አጥ እና የቤት ኪራይ መክፈል አይችሉም ፡፡
ብሊንኬን በሰብዓዊ ዕርዳታ ዙሪያ ኢትዮጵያን ከማስተማሩ በፊት ፣ “ላለፉት አርባ ዓመታት አሜሪካ በከተሞች ድህነት በከፍተኛ ሁኔታ እንደታየች ማወቅ አለበት ፡፡ ከ 1980 እስከ 2010 ባለው ጊዜ ውስጥ 30 በመቶ ወይም ከዚያ በላይ የሚሆኑ ነዋሪዎች በድህነት ውስጥ የሚኖሩባቸው የሜትሮፖሊታን ሰፈሮች ቁጥር በእጥፍ በእጥፍ ጨምሯል ፡፡ በተጨማሪም እ.ኤ.አ. በ 1980 ከከፍተኛ ድህነት ሰፈሮች መካከል ሁለት ሦስተኛ የሚሆኑት አሁንም ከአርባ ዓመት ገደማ በኋላ በጣም ድሃ ነበሩ ፡፡
በጎ አድራጎት ከቤት ይጀምራል ፡፡
የውጭ አገራት ህዝቦቻቸውን እንዴት መመገብ እንዳለባቸው ከመግለጻችን በፊት ዛሬ በምግብ ባንኮች የዕለት ጉርሳቸውን የሚለምኑ አሜሪካውያንን እንንከባከባቸው ፡፡
ኢትዮጵያ ብሊንኬን መገንዘብ ያለበት ኢትዮጵያ የአሜሪካ ቅኝ ግዛት አይደለችም!
እኔ ብሊንኬን ለማስታወስ ያስፈልገኛል ኢትዮጵያ እ.ኤ.አ. ከ 1776 በፊት ከረጅም ጊዜ በፊት የሰለጠነ ህዝብ እንደነበረች?
“ትግራይ ያለው ሁነታ በመላው አፍሪካ ቀንድ ውስጥ አለመረጋጋትን የመፍጠር አቅም አለው”
ብሊንከን “የተጀመረው በመላው አፍሪካ ቀንድ አቅም አለው” ይላል ፡፡
“የተጀመረው” አለመረጋጋት የህወሃት የእጅ ሥራ ነው ነበርም ፡፡
የኤርትራን መንግሥት ለማስቆጣት እና ቀጠናዊ ቀውስ ለመፍጠር ሕወሃት በኤርትራ ውስጥ በሚገኙ ሲቪል ዒላማዎች ላይ ሚሳኤሎችን ተኮሰ ፡፡
የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ማይክ ፖምፒዮ በማያሻማ ሁኔታ “አሜሪካ ከኢትዮጵያ ህዝብ ጎን በመቆም ለሰላም ፣ ለብልፅግና ፣ ለዴሞክራሲና ለህግ የበላይነት ከፀኑ ሁሉ ጋር ትሰራለች” ሲሉ የወያኔን ወንጀለኛነት ተረድተዋል ፡፡
ተሰናባቹ ለአፍሪካ ጉዳዮች ረዳት ጸሐፊ ቲቦር ሲናገሩ “ሕወሃት ግጭቱን ዓለም አቀፍ ለማድረግ ይሞክራል። የህዳር 13 ሚሳኤል በባህር ዳር እና በጎንደር በአማራ ክልል አየር ማረፊያዎች እና ህዳር 14 በኤርትራ ላደረሰው ሚሳኤል ሃላፊነቱን አምኗል ፡፡”
ቲቦር ስጨምርሩ እንዲህ ብልዋል
“እዚህ ተመጣጣኝ አለመሆኑን ማስታወሱ አስፈላጊ ነው ፡፡ እርስ በእርስ ጠብ የሚያደርጉ ሁለት አገሮች አይደሉም ፡፡ በአንድ በኩል ኢትዮጵያ ሉዓላዊ መንግስት አለ ፣ በሌላ በኩል ደግሞ በመሰረታዊነት በመንግስት ላይ ቅራኔ የጀመረበት የክልል አመራር አለ ፡፡ እና በሚያስደንቅ ሁኔታ ፣ የኢትዮጵያ ህገ-መንግስት አንድ ክልል ከኢትዮጵያ ለመገንጠል የሚያስችላቸው ድንጋጌዎች አሉት ፣ ግን ያውቃሉ ፣ ከሁሉ የተሻለው ማስረጃ የትግራይ አመራር ከኢትዮጵያ መገንጠል አለመፈለጉ ነው። የግጭት ዕድሉን ተጠቅሞ በመሰረታዊነት ጠቅላይ ሚኒስትሩን ከስልጣን ለማውረድ እና ላለፉት 27 ዓመታት በኢትዮጵያ መንግስት ውስጥ ወደ ነበሩት ልዩ መብት ለመመለስ የተደርገ አድራጎት ነው ።”
በትግራይ ውስጥ ከህግ አስከባሪ እርምጃ የሚነሳው የብሌንኬን የክልል አለመረጋጋት የውሸት ትረካ ነው ፡፡
“የአሜሪካንን ዲፕሎማሲ ከዚህ ተግዳሮት ጋር ለመጋፈጥ ሲሞክር ማየት እፈልጋለሁ…”
ብሌንኬን “ይህንን ተግዳሮት ለመቋቋም እየሞከረ ያለውን የአሜሪካ ዲፕሎማሲ ሙሉ በሙሉ ማየት ይፈልጋል” ብሏል ፡፡
በቕርብ ጊዜ የአሜሪካ ዲፕሎማሲ ሙሉ በሙሉ በኢትዮጵያ ውስጥ ተሰማርቶ በነበረበት ወቅት እጅግ አስከፊ ነበር ፡፡
በትራምፕ አስተዳደር የመጨረሻው” የነቃ ተሳትፎ” (active engagement ) የዋሽንግተኑ በ GERD ግድብ ዙሪያ የተደረገው ውይይት ነበር ፡፡
ንቁ ተሳትፎው የተካሄደው በአሜሪካ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ማይክ ፖምፔ ሳይሆን በግምጃ ቤቱ ፀሐፊ ስቲቨን ሙኑቺን ነበር ፡፡
ንቁ ተሳትፎ ማለት ኢትዮጵያ ፣ ግብፅ እና ሱዳን በሶስትዮሽ ውይይቶች ሽፋን ከአሜሪካ ጋር የታዛቢነት ሚና እየተጫወቱ ኢትዮጵያን ወደ ዋሽንግተን መምጣት ማለት ነበር ፡፡ ከመድረክ በስተጀርባ በማሴር እና በ ሕዳሴ ግድብ ላይ ስምምነት የሚባለውን በመፃፍ አሜሪካ እና ግብፅ ሲዶለቱ ሳይሳካላቸው ቀረ።
እንከራከር! እንሟገት!
ብሌንኬን “ለግጭቱ መንስኤ የሆኑት ጉዳዮች በእውነተኛነት ሊወያዩ እና ሊከራከሩ ይችላሉ” ብለዋል ፡፡
በሙሉ ልቤ እስማማለሁ!
እንከራከር ፡፡እንሟገት!
በፍርድ ቤት እንከራከር እንሟገት!፡፡
በዓለም ህዝብ አስተያየት ፍርድ ቤት እንከራከር እንሟገት!፡፡
በሬዲዮ እና በቴሌቪዥን እንከራከር እንሟገት!፡፡
በፌስቡክ ፣ በትዊተር እና በሌሎች ማህበራዊ አውታረ መረቦች ላይ ክርክር እናርግ እንሟገት!፡፡
ከሁሉም በላይ የአሜሪካን የውጭ ፖሊሲን በአፍሪካ ዙሪያ ለመደገፍ በየአመቱ በቢሊዮኖች የሚቆጠር ገንዘብ ከሚያወጡ የአሜሪካ ግብር ከፋዮች ፊት ለፊት እንከራከር እንሟገት!፡፡
ክርክሩ ይቀጥላል …ሙግቱ ይቀጥላል